بلوک سیمانی یکی از مهم‌ترین اجزای صنعت ساخت‌وساز محسوب می‌شود که دارای ابعاد و کاربردهای متنوعی است. انتخاب درست بلوک سیمانی در گرو شناخت عواملی همچون شرایط آب‌وهوایی منطقه مورد نظر است. با توجه به کاربردهای فراوان بلوک سیمانی به عنوان یکی از مصالح ساختمانی، بررسی انواع و آشنایی با مزایا و معایب این محصول از جمله موارد مهمی است که نباید نادیده گرفته شود؛ لذا در این مقاله قصد داریم تا شما را به طور دقیق با بلوک سیمانی آشنا کنیم تا به هنگام خرید، درست‌ترین انتخاب را داشته باشید.
بلوک‌های سیمانی مصالح پیش ساخته‌ای هستند که از ترکیب سیمان، آب، شن و ماسه تشکیل می‌شوند. بلوک سیمانی عمدتا در ساخت ساختمان‌ها، دیوارها و سقف‌ها کاربرد دارد. ابعاد، اندازه و وزن بلوک‌های سیمانی متنوع بوده و شما می‌توانید متناسب با نیاز خود بهترین بلوک سیمانی را خریداری کنید.
پیشنهاد مطالعه: بلوک سفالی چیست؟
برای ساخت بلوک سیمانی غالبا از ترکیب موادی چون سیمان، آب و مصالح سنگی استفاده می‌شود. سیمان مورد استفاده در این امر عمدتا سیمان پرتلند (Portland) است؛ چراکه به گیرش بلوک سرعت می‌بخشد. البته ناگفته نماند بر اساس نوع کاربرد بلوک، مواد افزودنی دیگری نیز در تولید آن افزوده می‌شود. به عنوان مثال افزودن مواد رنگی به جهت تولید بلوک‌های رنگی یا افزودن مواد حباب ساز به منظور بالا بردن میزان مقاومت بلوک در برابر سرما.
برای تولید بلوک سیمانی از دو روش سنتی و پرسی استفاده می‌شود. در روش سنتی بتن و مواد افزودنی در یک قالب ریخته می‌شوند و پس از گذشت زمان لازم برای گیرش بلوک، آن را از قالب خارج می‌کنند. روش پرسی به دو شیوه پرس خشک و پرس تر تقسیم می‌شود. در پرس خشک عملکرد دستگاه به صورت دو لایه‌ای است. بلوک‌هایی که با این روش تولید می‌شوند، به علت نداشتن سطح یکپارچه مقاومت کمتری در برابر سرما از خود نشان می‌دهند.
در مقابل پرس خشک، پرس تر قرار دارد که در مقایسه با سایر روش‌های ساخت بلوک، مناسب‌ترین روش به شمار می‌آید. بلوک‌های تر به عنوان مقاوم‌ترین بلوک‌ها در سرما شناخته می‌شوند.
در مرحله آخر تولید بلوک با عمل آوری بلوک سیمانی مواجه می‌شویم که نقش بسیار مهمی در جلوگیری از افت رطوبت بتن و حفظ دمای مناسب آن ایفا می‌کند. عمل آوری موجب استقامت بلوک سیمانی در برابر یخ‌زدگی و نفوذ‌پذیری می‌شود. عمل آوری بلوک سیمانی، عمدتا با سه روش عمل آوری با آب، گرما و بخار آب انجام می‌شود.
این مطلب برای سما مفید است: انواع بلوک ساختمانی
یکی از عوامل بسیار مهم در قیمت‌گذاری بلوک سیمانی، نوسانات قیمت مصالح مورد استفاده در تولید بلوک سیمانی همچون سیمان و پوکه است. در سال‌های اخیر سیمان، به عنوان اصلی‌ترین ماده تشکیل دهنده بلوک سیمانی، به دلایل مختلفی همچون تحریم و بیماری کرونا دچار جهش قیمت شده و طبیعتا این امر سبب افزایش قیمت بلوک سیمانی می‌شود. همچنین رشد صعودی قیمت پوکه معدنی و افزایش قیمت باربری و حمل‌ونقل، تاثیر قابل توجهی در قیمت تمام شده بلوک سیمانی داشته است. نوع بلوک و ابعاد آن نیز در قیمت بلوک سیمانی موثر است؛ اما مزایای قابل توجه استفاده از بلوک سیمانی به قدری زیاد است که شاید بتوان از این نوسانات قیمت بازار چشم پوشید.
چهار نوع بلوکی که در جدول مشاهده می‌کنید، دارای بهترین ابعاد و قیمت بوده و در زمینه ساخت‌ساز ساختمان و دیوار چینی نیز غالبا از این چهار مدل بلوک ساختمانی استفاده می‌شود. بلوک سیمانی ده سانت غالبا برای تیغه‌بندی داخلی ساختمان به کار می‌رود. این مدل بلوک سیمانی دارای دو جداره بوده و در برخی موارد به صورت سه جداره نیز تولید می‌شود و در مقایسه با سایر بلوک‌های سیمانی دارای قیمت کمتری است. بلوک سیمانی 15 سانت نیز همانند بلوک سیمانی 10 سانت به صورت دو یا سه جداره تولید می‌شود؛ اما در مقایسه با آن‌ها دارای قیمت بالاتری است و از این مدل در دیوارچینی‌های دور محوطه ساختمان استفاده می‌کنند. بلوک سیمانی 20 سانتی غالبا در دو نوع سبک (با پوکه) و سنگین (با ماسه) تولید می‌شود. بلوک سیمانی 20 سانتی سبک دارای کاربرد کمتری است و بر اساس نظر مهندس ناظر و برای دیوارچینی محوطه طبقات ساختمان استفاده می‌شود. به لحاظ قیمت بلوک سیمانی 20 سانت سنگین، در مقایسه با مدل سبک آن قیمت پایین‌تری دارد و به همین علت از آن برای دیوارچینی محوطه باغ و ویلا و همچنین استخر استفاده می‌کنند.
بلوک سیمانی با توجه به جرم آن به سه نوع سنگین، نیمه سبک و بلوک سبک تقسیم می‌شود. چگالی بلوک سیمانی سنگین چیزی در حدود 200 کیلوگرم بر متر مکعب است. این نوع بلوک سیمانی به دلیل وجود سوراخ‌هایی که به وسیله شن و ماسه پر می‌شوند سنگین‌تر است. ابلوک سیمانی سنگین به لحاظ ابعاد نیز با بلوک‌های سبک و نیمه سبک تفاوت دارد و دارای ابعاد بزرگ‌تری در مقایسه با آن‌ها است. ضخامت بلوک سیمانی سنگین نیز در مقابل بلوک سیمانی سبک بیشتر است.
به طور کلی با توجه به میزان چگالی بلوک سیمانی نیمه سبک که بین 1700 تا 2000 کیلوگرم بر متر مکعب است، عده‌ای آن را جز دسته بلوک سیمانی سبک در نظر می‌گیرند. بلوک سیمانی سبک که به آن بلوک پوکه‌ای نیز گفته می‌شود، از ریزدانه پوکه معدنی و صنعتی ساخته می‌شود. به هنگام تولید این بلوک سیمانی با کمک واکنش‌های شیمیایی، حباب‌هایی را در ساختار آن پدید می‌آورند که این حباب‌ها وزن آن را سبک می‌کند. با وجود کاهش وزن این نوع بلوک سیمانی، دارای مقاومت بالایی است و از آن در سقف‌های تیرچه بلوک استفاده می‌شود. چگالی این نوع بلوک سیمانی کمتر از 1700 کیلوگرم بر متر مکعب است. از بارزترین نمونه‌های بلوک سیمانی سبک می‌توان به نمونه‌هایی چون بلوک‌های لیکا و پرلیت اشاره کرد. بلوک‌های سیمانی سنگین وزنی در حدود 32 کیلوگرم دارند؛ درحالی که وزن بلوک‌های سیمانی سبک چیزی در حدود 7 کیلوگرم است.
به خاطر داشته باشید که هر چه وزن بلوک سیمانی بیشتر باشد، میزان مقاومت و تحمل فشار آن نیز افزایش خواهد یافت.
پیشنهاد مطالعه: بلوک بتنی چیست؟
در تولید بلوک سیمانی سبک تحت هیچ شرایطی از سنگ‌دانه استفاده نمی‌کنند؛ چراکه سنگ‌دانه وزن بلوک را تا حد قابل توجهی افزایش می‌دهد. این در حالی است که اصلی‌ترین متریال در تولید بلوک سیمانی سنگین، سنگ‌دانه است. مقاومت بلوک سیمانی سبک و سنگین نیز متفاوت است و علت این امر، استفاده از پوکه در تولید بلوک سیمانی سبک است که ویژگی‌هایی چون عایق صوت و حرارت بودن را به ارمغان می‌آورد. همچنین بلوک سیمانی سبک به علت وزن کمتر، به سادگی قابل اجرا و جابه‌جایی است. در حالی که با توجه به وزن بلوک سیمانی سنگین که چیزی در حدود 32 کیلوگرم است، سرعت اجرای بسیار پایین و کندی دارد.
همان طور که در مطالب بالا به آن اشاره کردیم، به هنگام خرید بلوک سیمانی باید دقت کنید که از این بلوک برای چه مصارفی استفاده خواهید کرد؛ چرا که هر کدام از بلوک‌های سیمانی دارای کاربردهای متعددی هستند و بدون توجه به کاربرد آن‌ها، نمی‌توان آن‌ها را خریداری کرد. به عنوان مثال اگر قصد شما از خرید بلوک سیمانی استفاده از آن در دیوار پیرامونی ساختمان است، برای این امر عمدتا از بلوک 20 و 15 سانتی استفاده می‌شود. اگر عایق بودن بلوک سیمانی نیز برای شما اهمیت دارد، بهتر است بدانید که مدل‌های سه جداره بلوک‌های سیمانی عایق گرما، سرما و صدای بهتری هستند.
همچنین اگر قصد ساخت پارکینگ، طبقه همکف و طبقات منفی را دارید، باید از بلوک سیمانی سنگین بهره ببرید که دارای مقاومت بیشتری نسبت به بلوک سبک است.
برای بررسی تخصصی کاربردهای بلوک سیمانی بهتر است آن را به دو دسته تقسیم کنیم تا شما به طور دقیق با کاربردهای بلوک سیمانی سبک و سنگین بهتر آشنا شوید.
کاربرد عمده بلوک سیمانی سبک در دیوارچینی سالن‌ها، ساختمان سازی و تیغه بندی است. امروزه از این بلوک‌های سیمانی در ساخت قفسه کتابخانه‌ها، آتش‌دان، شومینه و کباب‌پزها نیز استفاده می‌کنند. ناگفته نماند که این بلوک‌های سیمانی بهترین نوع بلوک برای ساخت دودکش هستند. مهم‌ترین کاربرد بلوک سیمانی سبک، تقویت فولاد است که مقاومت بیشتری را برای سازه به ارمغان می‌آورد.
علاوه بر استفاده از بلوک سیمانی سنگین در ساخت پارکینگ‌ها، طبقات همکف و منفی که پیش‌تر به آن پرداختیم، از دیگر کاربردهای آن می‌توان به استفاده از این نوع بلوک در جدول‌ها و جوی‌های خیابان، تیغه باربر، کانال‌های آبیاری، دیوارهای حیاط و محوطه باغ اشاره کرد.
با توجه به رایج بودن استفاده از بلوک سیمانی در دیوارچینی، به بررسی اجمالی مزایا و معایب استفاده از بلوک سیمانی می‌پردازیم.
همان طور که در مطالب بالا به آن اشاره کردیم، بلوک سیمانی دارای انواع مختلفی است که هر کدام دارای ویژگی ها و خصوصیات منحصربه‌فردی هستند. در این مقاله تلاش نمودیم تا به طور جامع شما را با انواع مختلف بلوک سیمانی و خصوصیات آن‌ها آشنا سازیم و تمامی مطالب مورد نیازی که قبل از خرید بلوک سیمانی باید بدانید را به شما ارائه کنیم. بلوک سیمانی سنگین با توجه به وزن بیشتر و ابعاد بزرگتر در طبقات منفی و پارکینگ‌ها بیشتر کارایی دارد و در مقابل، بلوک سیمانی سبک که از پوکه ساخته شده و قابلیت حمل آسان‌تری دارد در تیغه‌کشی و ساخت‌وسازهای ظریف به کار برده می‌شوند. علاوه بر این موارد، ویژگی‌هایی دیگری در انواع ابعاد بلوک سیمانی دیده می‌شود که هریک از اندازه‌ها را برای کاربرد خاصی مناسب می‌کند.
