انواع سقف در سازه های ساختمانی مختلف
هر ساختمانی از بخش‌های مختلفی تشکیل شده و هر بخش هم وظیفه و نقش متفاوتی را بر عهده دارد. سقف، بالا‌ترین بخش در هر ساختمانی محسوب شده و وظیفه آن پوشش و محافظت از سازه در برابر عواملی چون باران، باد و نور خورشید است. سقف‌ها انواع مختلفی دارند که هرکدام با توجه به نحوه کاربری و شرایط سازه و بنابر تشخیص مهندسین، قابل اجرا هستند. در ادامه این مقاله قصد داریم شما را با انواع سقف در سازه های ساختمانی مختلف آشنا کنیم.
سقف از مهم‌ترین بخش‌های یک ساختمان محسوب شده و بسته به شکل و کاربردی که دارد به روش‌های مختلفی اجرا می‌شود. اصلی‌ترین وظیفه سقف یک سازه، جمع کردن بار‌های مرده و زنده سازه و انتقال آنها به تیر‌ها و اسکلت ساختمان است. وزن و بار مرده پس از وارد شدن به اسکلت به ستون‌ها رفته و بعد به فوندانسیون و در نهایت به زمین منتقل می‌شود.
امروزه انواع سقف های جدید ساختمانی، باید در برابر آب و صدمات ناشی از آن مقاوم باشند. سقف‌های جدید باید در برابر آتش، سرما و گرمای شدید عایق بوده و به حفظ دما و مصرف بهینه انرژی کمک کنند. در ادامه شما را با انواع سقف در سازه های ساختمانی مختلف آشنا خواهیم کرد.
پیشنهاد مطالعه: میزان تحمل بار سقف تیرچه بلوک
در نظر اشخاص مبتدی، سقف‌های سازه‌های بتنی و فلزی تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته و همه آنها به یک شکل ساخته می‌شوند. اما در حقیقت بسته به نوع اسکلت و شرایط سازه، سقف‌های متفاوتی وجود دارد که نحوه ساخت و متریال آنها با یکدیگر متفاوت است. برخی از پرکارربرد‌ترین انواع سقف‌ها عبارتند از:
سقف کوبیاکس در صنعت ساختمان‌سازی، روشی نوین محسوب شده و در اصل دال دو محوره تو خالی نام دارد. سقف کوبیاکس نوعی از سقف سبک محسوب شده که در آن گوی‌های پلاستیکی تو خالی ساخته شده از پلی اتیلن در شبکه‌ای از میلگرد‌ها قرار می‌گیرند. این گوی‌ها بعد از دفن شدن در زیر بتن در حدود 35% از وزن سقف و کل سازه را کاهش می‌دهند. کوبیاکس با سیستم دال دو طرفه، نیرو‌های بار مرده و زنده ساختمان را همزمان و دوطرفه به اسکلت و تیر‌های کناری منتقل می‌کند. با استفاده از سقف کوبیاس در سازه، هزینه‌های مربوط به بتن و فولاد نیز تا 40% کاهش می‌یابد. سقف کوبیاکس ضایعات بسیار کمی داشته و گوی‌های پلاستیکی به کار رفته در آن، 100% قابل بازیافت هستند. اما باید به این نکته هم توجه داشت که سقف دال دو محوره تو خالی، برای پروژه‌های کوچک اقتصادی و مقرون به صرفه نیست.
در حال حاضر محبوب‌ترین نوع سقفی که در ساختمان‌های کشور به کار می‌رود، سقف تیرچه بلوک است. سقف تیرچه بلوک، نوعی دال یکطرفه است که بیشتر در ساختمان‌های چند طبقه به کار می‌رود. این سقف همانطور که از نام آن مشخص است از دو جز تیرچه و بلوک تشکیل شده و با جز سوم یعنی بتن پوشش داده می‌شود. علاوه‌بر بتن از بلوک سبک توخالی برای پر کردن سقف تیرچه استفاده می‌شود؛ به کار بردن مصالح سبک در سقف، باعث کاهش بار وارد شده به کل سازه خواهد شد.
سقف تیرچه بلوک اغلب برای ساختمان‌های بتنی به کار رفته و به دلیل نصب آسان باعث افزایش سرعت ساخت سازه خواهد شد. سقف تیرچه بلوک مقاومت بالایی در برابر نیرو‌های وارد شده به ساختمان داشته و استفاده از آن با یونولیت باعث کاهش مصرف بتن می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: وزن انواع سقف ساختمانی و روش های محاسبه آن
اگر به دنبال ایجاد سازه‌ای با عمر مفید بسیار بالا هستید، سقف وافل را انتخاب کنید. این سقف از ایستایی و استحکام بالایی برخوردار بوده و در برابر ترک و تغییرات از مقاومت بالایی برخوردار است. سقف وافل یا دال تیرچه دو طرفه حالتی مشبک داشته و از بتن مسلح ساخته می‌شود. نصب و اجرای سقف وافل بسیار ساده‌تر از کوبیاکس بوده و در نهایت باعث افزایش سرعت ساخت سازه می‌شود. کاهش هزینه‌های تمام شده، افزایش ایمنی و عایق بودن در برابر صدا و حرارت برخی از مزایای استفاده از سقف وافل هستند.
بسته به نوع سازه، ضخامت سقف وافل می‌تواند از 30 سانتی‌متر تا 50 سانتی‌متر متغیر باشد. صفحات وافل وزن پایینی داشته و به بتن کمتری هم نیاز دارند به همین دلیل، گزینه‌ای بسیار اقتصادی محسوب می‌شوند. از سقف وافل بیشتر برای پارکینگ‌ها، نمایشگاه‌های بزرگ، سالن‌های ورزشی و فرودگاه‌ها استفاده می‌شود.
سقف تیرچه کرومیت از نظر عملکرد مانند سقف تیرچه بلوک است، اما با این تفاوت که جنس پاشنه تیرچه‌ها در کرومیت فلزی بوده ولی در تیرچه بلوک از بتن استفاده می‌شود. باید به این نکته هم اشاره کرد که سقف تیرچه کرومیت در مقایسه با تیرچه بلوک از وزن کمتری داشته و در نتیجه باعث کاهش چگالی نهایی سازه می‌شود.
سقف‌های کرومیت با ایستایی بالایی که دارند، نیازی به شمع‌بندی نداشته و در نتیجه باعث افزایش سرعت کار می‌شوند. بلوک سفالی، بلوک سیمانی و بلوک‌های پلی استایرن برخی از مصالح پرکننده سقف تیرچه کرومیت هستند.
سقف کامپوزیت یا سقف مرکب از ترکیب پروفیل فولادی با بتن مسلح ساخته شده و بهترین انتخاب برای ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی است. تیر فرعی، گل‌میخ، فلاشینگ و میلگرد‌ها برخی دیگر از اجزای سقف کامپوزیت محسوب می‌شوند. سقف‌های کامپوزیتی مقاومت بسیار بالایی داشته و در اجرای آنها امکان بتن‌ریزی همزمان در چندین نقطه وجود دارد. در اجرای سقف کامپوزیتی، نیازی به مصرف مصالح ساختمانی مثل بتن و بلوک سفالی نیست؛ همین عامل باعث می‌شود، سقف کامپوزیتی باعث کاهش وزن کل ساختمان شود. البته باید به این نکته اشاره کرد که هزینه نصب و اجرای سقف کامپوزیت به دلیل پیچیدگی آن به نسبت بالا است.
از سقف‌های پیش تنیده برای ساختمان‌هایی با دهانه‌های بلند استفاده می‌شود؛ در این مدل از سقف به جای میلگرد و آرماتور یکسری کابل با مقاومت کششی بالا به کار می‌روند. معمولا اجرای سقف پیش تنیده شده به دو روش انجام می‌گیرد:
افزایش فضای مفید، کاهش مصرف مصالح ساختمانی، افزایش سرعت اجرای پروژه و کاهش وزن و ارتفاع سازه برخی از مزایای استفاده از سقف پیش تنیده محسوب می‌شوند.
سقف کاذب بیشتر به عنوان پوششی برای سقف اصلی عمل کرده و در پایین آن نصب می‌شود. از این سقف بیشتر برای عایق کردن سقف در برابر صدا و حرارت و اجرای نورپردازی دکوراتیو استفاده می‌شود. سقف کاذب از جنس و متریال‌های مختلفی مثل گچ، چوب و پی وی سی بوده و در دو مدل ساده و طرحدار تولید می‌شود. تعمیر آسان، قابلیت جابه‌جایی، کاهش مصرف سوخت و قیمت اقتصادی تنها برخی از مزایای استفاده از سقف کاذب محسوب می‌شوند. البته باید به این موضوع هم اشاره شود که سقف کاذب با نصب شدن در زیر سقف اصلی، ارتفاع اتاق را کاهش می‌دهد.
امروزه در صنعت ساختمان‌سازی، سبک سازی سازه‌ها و مقاومت بیشتر در برابر حوادثی چون زلزله از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از سازه‌های سبک در ساختمان‌سازی نوین، سقف یوبوت است که استفاده از آن بسیار رایج شده است. این سقف جنسی از پلی‌پروپیلن داشته و شکل ظاهری آنها به صوررت مشبک است. هدف استفاده از این سقف‌ها، سبک‌سازی دال‌ها، کاهش مصرف بتن و در نهایت کاهش بار مرده ساختمان است. کاهش تعداد ستون‌ها، ایمنی بالا و عایق‌بندی صوتی برخی از مزایای سقف یوبوت محسوب می‌شوند.
در این مقاله به بررسی کلی انواع سقف در سازه های ساختمانی مختلف پرداخته و مزایا و معایب آنها را بیان کردیم. همانطور که اشاره شد سقف‌های جدید، باید وزن و بار مرده ساختمان را کاهش داده و از نفوذ نور، آب و باد به داخل سازه جلوگیری کنند. اگر سوال یا تجربه‌ای درباره انواع سقف‌های ساختمانی دارید، آن را با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره رایگان درباره انواع مصالح ساختمانی نیز از طریق شماره 09027770902 با همکاران ما در شرکت کندو در ارتباط باشید.